domingo, 12 de abril de 2015



Chipa Guasu

Avatikygui jajapo chipa guasu,

péa ha´e tembi´u Paraguay teete.









Ja jykyi avatiky

Ñambojehe´a

-Avatiky mongu´i pyre
-Sevói, 
-Rugasu rupi´a,
-Vaka kamby,
-Juky,
-Kesu.

 Ñamoi peteî mba´yru potî ikatúva ña moingue tatakuápe rehegua.


Tatakuá

Jajatapy tatakuápe, tove ta haku porã, upéi
jaipe´a tatapyi, ñamopotî, jatypei typycha morotî, chirka tera oimeháichagua yvyra rãkápe,  toventeke ta he´õ  ani ojepota hese tata.

Ña moingue mba´yru, ñamboty tatakua rokê.








Oíma chipa guasu!!!

Haku´asyre hetereí.
Ikatu he´u ha´eño, embotyra ambue tembi´u,
kambyre, terere rupárõ, rambosa tera karuhápe,
santo ára hápe, arateîme, yro oimehaite ára.










Jaikuaami haguã

El maíz choclo es rico en:

 -Hidratos de carbono, 

 -Vitaminas AB1B2B3B6B9E y C.

 -Fibra 

 -Sales minerales como potasio, magnesiohierrocalciozinc, sodio y fósforo. 



El germen del grano de maíz contiene 

-Un aceite que no contiene colesterol.
-Elevado contenido de fósforo.
-Magnesio en cantidades importantes. 
-Cantidades sumamente variables de hierro.
-Contiene el zinc que es esencial para la actividad de más de 70 enzimas y forma parte de proteínas que actúan como receptores hormonales e intervienen en el crecimiento.
El maíz es una buena fuente de fibra soluble e insoluble por lo que se aconseja su consumo en caso de estreñimiento y niveles elevados de colesterol y triglicéridos en la sangre.

Guaraní ñe-ê Paraguay.

martes, 7 de abril de 2015

                                               Avati Pororó







                              


                                     

                                          Pororórã

                                                 -Avati pichinga
                                                 -Ñandy
                                                 -Juky
                                                 -Japepo
                                                 -Tata mbarete porã



                      
  Embotyke  japepo, ani nde rypyi ñandy, chake hasy kaigue!

                        

                        Ymaite jerokyhárupi oîmi oikuãve´evã ¨Avati pororó¨

                    Avati pororó kuña jeheka, opá jeroky, eguata, tereho!

                                                                                                                             Guaraní ñe-ê Paraguay 


miércoles, 1 de abril de 2015

Chipá apo!

Pe pu´ãke peê mitã, voí porã ko árape ja chipa apo!
Pe jatapy tatakua, pegueru heta jepe´a.
Péa nahániri, he´õ kóa,  pegueru jepe´a ipiru porãva!

Chiparã

-Aramirõ
-Kesu
-Ruguasu rupi´a
-Avati ku´i
-Vaka kamby
-Kure ñandy
-Juky

 

Chipa aporã

. Po potî
. Akarague apyti
. Kyre´y
. Puka
. Vy´a
. Tory
. Mborayhu
. Mitã
. Kakuaá


Tembi´u  Paraguay hetereíva
embohasáke tapicha oreko´yvape, 
Ko yvyko ojere, reme´éva nde py´a mbytéguive hekoviajey hetaitevé.



Guaraní ñe-ê Paraguay

Blanca Dominguez Bobusch.



martes, 17 de marzo de 2015

Purahéi ryapu porã... ¨Mávaiko nde jokóta¨

P

ÑANDE ÑE´Ê

 ÑANE RETÃ PURAHÉI GUASU

Tetã nguéra ko Amerikayguáva
aretéma poguýpe oikove
peteĩ ára opu’ã tavayguáva
ha’evémahe’i ha omosẽ.

Ñande ru kuéra py’aguasúpe
hekohára angatu ombojegua
ha oitykuévo Aju’y pytaguáva
ohupíma katu Paraguái.
Tetã’ỹro vokói ñamanóne
peteĩcha ondive Paraguái
jojahápe maymáva jaikóne
jejopy ñande yvýpe ndaijái
jojahápe mayrnáva jaikóne
jejopy ñande yvýpe ndaijái
ñande yvýpe ndaijái.
    

HIMNO NACIONAL PARAGUAYO

A los pueblos de América infausto
Tres centurias un cetro oprimió
más un día soberbia surgiendo
¡Basta! dijo y el cetro rompió.

Nuestros padres lidiando grandiosos
Lustraron su gloria marcial.
Y trozada la augusta diadema
Enalzaron el gorro triunfal.

¡Paraguayos, República o muerte!
Nuestro brío nos dio libertad,
Ni opresores ni siervos alientan
Donde reinan unión e igualdad.
 Letra: FRANCISCO ACUÑA DE FIGUEROA 
 Música: FRANCISCO JOSÉ DEBALI